Η fascia, διαπερνά, στηρίζει και επιτρέπει να επικοινωνούν στο σώμα όλα μεταξύ τους.

Έχετε ακούσει για την περιτονία σε σχέση με τον μυϊκό πόνο ή την μείωση της κυτταρίτιδας ή ότι συμβάλει στο να κρατήσει το δέρμα την ελαστικότητά του;
Έχει σχέση και με την ψυχική ευεξία, την σωματική ζωντάνια και την νοητική διαύγεια.

Μα τι ακριβώς είναι η περιτονία ή αλλιώς fascia;
Σε τι χρησιμεύει;

Θα προσεγγίσουμε σε αυτό το άρθρο τα χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος ινών και σε τι μας ωφελεί να τον κινητοποιήσουμε συνειδητά.

Κάθε όργανο και σύστημα στο σώμα έχει το δικό του ρόλο. Ωστόσο, κανένα μέρος ή όργανο δεν λειτουργεί χωρίς να επηρεάζει και να επηρεάζεται από τα υπόλοιπα μέρη. Ο οργανισμός μας λειτουργεί ως πλήρης λειτουργικό σύστημα, δηλαδή ως μια μονάδα.

Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά ένα μέρος, ένας μυς, το δέρμα, ένα όργανο ή ένα σύστημα χωρίς να επηρεάσουμε ολόκληρη τη μονάδα. Έτσι, είναι σοφότερο να αντιμετωπίσουμε την ενότητα του ανθρώπινου σώματος ολιστικά στο σύνολό του. Η φύση της περιτονίας το επιβεβαιώνει.

Η αλήθεια είναι ότι το ημιδιαφανές, λεπτό και υπόλευκο δέρμα δεν είναι πολύ ευχάριστο με την πρώτη ματιά και όμως είναι πολύ σημαντικό. Η περιτονία αποτελείται από συνδετικό ιστό, ίνες κολλαγόνου, νερό, πρωτεογλυκάνες (μια πρωτεΐνη που συγκρατεί το νερό) και ελαστίνη (μια ανθεκτική ελαστική πρωτεΐνη).
Οι ίνες της είναι ημιδιαφανείς, λεπτές και υπόλευκες και έχουν πάχος μόλις 0,5 έως 3 χιλιοστά με εξαιρετικές δυνατότητες ολίσθησης και μετατόπισης.
Συνολικά, η περιτονία καλύπτει όλα τα μέρη του σώματος: τους μύες, τα οστά, τους τένοντες, τα οπτικά νεύρα, τον εγκέφαλο … Χωρίς αυτό το πολύ ισχυρό σύστημα ινών, το σώμα δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί.

Η κατανόηση ότι είμαστε φτιαγμένοι από την περιτονία μας βοηθά να κατανοήσουμε πολλά πράγματα, αν και ακόμη δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις, καθώς η αυξανόμενη έρευνα ρίχνει νέο φως στις παλιές θεωρίες δομής και κίνησης, φέρνουν επανάσταση στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το σώμα με κλινικό, αθλητικό, ατομικό και ολιστικό τρόπο.

Η περιτονία δεν είναι μια απλή δομή στήριξης αλλά ένα σύστημα ιστών που κατανέμει τις εντάσεις και είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία των διαφορετικών επιπέδων και δομών του σώματός μας.
Βιολογικά, είναι ο ιστός που μας κρατά μαζί και αυτό είναι σημαντικό.

Όταν πονάει το σώμα μας 

Εάν η περιτονία είναι περιορισμένη, θα περιορίζεται και η συστολή των μυών. Τότε μπορεί να εμφανιστεί πόνος και τραυματισμός, αλλά ο περιορισμός μπορεί να προέλθει από οποιονδήποτε μυ ή περιτονία και συχνά από άλλο μέρος του σώματος στον οποίο μπορεί να μην αντανακλάται ο πόνος.

Η περιτονία έχει λειτουργία τον διαχωρισμό και την προστασία και επιτρέπει την παραγωγή, μεταφορά και προστασία ενέργειας. Επιπλέον, εξοικονομεί μεγάλη ποσότητα νερού και μας υπερασπίζεται από ξένα σώματα.
Τέλος, επηρεάζει την ευελιξία μας γενικά και τη φυσική μας μορφή.

Ένα επεισόδιο πόνου σε μια περιοχή μπορεί να επηρεάσει την κίνηση και να δημιουργήσει συμπτώματα σε άλλα μέρη. Αυτό απαντά στο ερώτημα γιατί ο ώμος μας αρχίζει να πονάει αφού μας ενοχλεί ένας πόνος στον αστράγαλο ή σε οποιοδήποτε από τα διάφορα σενάρια όπου το άγχος σε μια περιοχή προκαλεί ένταση σε άλλο μέρος του σώματος.

Προσπαθεί να ισορροπεί 

«Μόλις υπάρξει δυσλειτουργία ή πόνος σε μια περιοχή, το σώμα προσαρμόζεται για να διατηρεί το σώμα σε όρθια θέση με προσπάθεια να λειτουργεί χωρίς πόνο. Με αυτόν τον τρόπο, η περιτονία θα κοντύνει ή θα σφίξει σε κάποιες περιοχές, επειδή οι μύες δεν μπορούν να κρατήσουν την επιπλέον ένταση μόνοι τους. Δηλαδή, θα αλλάξει η στάση του σώματος για να μείνουμε λειτουργικοί.»

Αυτό εξηγεί πώς σε συνθήκες κίνησης και δομής, η λανθασμένη στάση του σώματος επηρεάζει την περιτονία που προκαλεί πόνο και ασταθείς κινήσεις.

Το σώμα σας καλύπτεται από πολλά στρώματα περιτοναίων, τα οποία συνδέουν τους μύες και τους τένοντες και είναι πολύ σημαντικά για την κίνηση του σώματος.

Υπάρχουν τρεις τύποι περιτονίας:

• Η επιφανειακή περιτονία: είναι μέρος του υποδόριου ιστού, συνδέει κάθε όργανο και ιστό, περιβάλλει τα αιμοφόρα αγγεία, τα νεύρα και τους αδένες και κρατάει νερό και λίπος.
• Η βαθιά περιτονία: όπως υποδηλώνει το όνομά της, είναι η βαθύτερη από όλες και, επιπλέον, είναι υπεύθυνη για την υποστήριξη των μυών, των οστών και των αρθρώσεων. Η βαθιά περιτονία αντιδρά στα ερεθίσματα που προκαλούνται από τα συναισθήματα και είναι γνωστή ως το «όργανο της έκτης αίσθησης».
• Η σπλαχνική περιτονία: υποστηρίζει κάθε όργανο του σώματος το περιβάλλει με προστατευτικό ιστό.

Συνοψίζοντας:

Αυτό το δίκτυο περιτονίας περιβάλλει κάθε μέρος του σώματος, από το νευρικό σύστημα έως τα όργανα. Χωρίς αυτό, δεν θα μπορούσαμε να κινηθούμε άμεσα.

Χαρακτηριστικά:

Η περιτονία έχει διαφορετικές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα ακόλουθα:

• Οριοθέτηση: η περιτονία είναι υπεύθυνη για το διαχωρισμό των μυών από τα όργανα και των ιστών από τα οστά. Αποτρέπει επίσης την τριβή μεταξύ των μυών.
• Ενίσχυση ενέργειας: είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά ενέργειας από τον ένα μυ στον άλλο.
• Εξοικονόμηση ενέργειας: προστατεύει την ενέργεια των μυών και μπορεί να την απελευθερώσει, εάν είναι απαραίτητο, μέσω ενός «φαινομένου ελατηρίου».
• Μεταφορά και τροφοδοσία: στέλνει το λεμφικό υγρό στους λεμφαδένες.
• Προστασία: φροντίζει όλα τα όργανα και τους μυς.
• Συνεργασία με το ανοσοποιητικό σύστημα: σχηματίζει το σύστημα του συνδετικού ιστού, το οποίο μας προστατεύει από ξένα σώματα.
• Διατήρηση: η περιτονία είναι μια καλή δεξαμενή νερού.
• Επικοινωνία: συνδέει το νευρικό σύστημα με τα αιμοφόρα αγγεία.
• Δυναμισμός: συνεργάζεται με την κίνηση και την ευελιξία του σώματος.
• Έκτη αίσθηση: δρα σε μηχανικές και χημικές αντιδράσεις και τις μεταδίδει στον εγκέφαλο.
• Μαξιλάρι: οι ίνες απορροφούν κρούσεις και δύναμη ισορροπίας.
• Σύνταγμα: διαμορφώνει την εμφάνισή μας.
• Ευεξία: επηρεάζει θετικά τη σωματική και διανοητική ισορροπία μας.

Πως μας επηρεάζει η περιτονία 

Όταν είμαστε σε καλή υγεία, η περιτονία είναι ελαστική, κινητή και πολύ υγρή, επειδή έχει πολύ νερό. Καθώς μειώνεται η ευελιξία σας, δεν περιορίζεται μόνο η κίνηση του σώματος, αλλά και η ένταση ή ο πόνος και ο κίνδυνος τραυματισμού αυξάνεται.

Η έλλειψη ευελιξίας στη περιτονία μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, αν έχουμε άγχος, φόβους και δεν κινούμαστε επαρκώς.
Επίσης, εάν μειωθεί η ποσότητα νερού, η ελαστικότητα θα μειωθεί επίσης. Η έλλειψη ενυδάτωσης προκαλεί συχνά την συγκόλληση της περιτονίας.

Η κακή στάση ή η έλλειψη άσκησης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άκαμπτη περιτονία και κατά συνέπεια να προκαλέσει πόνο.
Για παράδειγμα, αν κάθεστε για ώρες και ώρες κάθε μέρα, δεν θα έχετε καλή λεμφική κυκλοφορία, κάτι απαραίτητο για να θεραπεύσετε πληγές, μεταξύ άλλων.

Το συνεχιζόμενο άγχος και η έλλειψη ύπνου μπορούν επίσης να διαταράξουν τις ορμόνες, προκαλώντας τη σύσφιξη της περιτονίας.

Μια ανεξέλεγκτη σε ποσότητα και ποιότητα διατροφή οδηγεί σε ανισορροπία οξέος-βάσης, η οποία μπορεί επίσης να επηρεάσει την ποιότητα της μυϊκής περιτονίας: ο συνδετικός ιστός γίνεται ζελατινώδης, συσσωρεύονται ιζήματα και διαταραχές της κίνησης. Ως αποτέλεσμα, η περιτονία συμπιέζεται.

τι είναι η fascia και σε τι βοηθάει

Συνέπειες των προβλημάτων της περιτονίας
Εάν η περιτονία δεν μπορεί να παίξει σωστά το ρόλο της, επηρεάζεται ολόκληρο το σώμα. Οι μύες, οι τένοντες, τα όργανα και οι αρθρώσεις χάνουν την ευελιξία, προβλήματα όπως πόνος στην πλάτη, στους ώμους και στις αρθρώσεις θα εμφανιστούν και κατά συνέπεια και φλεγμονές.

Συνέπειες στους μύες
Οι μύες δεν ευθύνονται αποκλειστικά για την κίνηση του σώματος, παίζει επίσης η περιτονία  καθοριστικό ρόλο στην κινητικότητα. Εάν η μυϊκή περιτονία γίνει πολύ σκληρή, θα έχει ο άνθρωπος λιγότερη ευελιξία στο σώμα και θα είστε πιο επιρρεπείς σε πόνο και ακόμη και τραυματισμό.

Συνέπειες στα όργανα
Εάν είναι πολύ άκαμπτο, η περιτονία μπορεί να “μπλοκάρει” τα όργανα που περιβάλλει. Επιπλέον, η κυκλοφορία στα αιμοφόρα αγγεία γίνεται λιγότερο ρευστή, η οποία επηρεάζει την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων και του εγκεφάλου, και μπορεί επίσης να εμφανιστεί σωματικός πόνος.

Ομοίως, το λεμφικό σύστημα έχει αλλάξει και, κατά συνέπεια, μπορεί να υποφέρετε από βαριά πόδια, πρησμένα μάτια κ.λπ.
Με αυτόν τον τρόπο, τα όργανα θα είναι λιγότερο προστατευμένα και οι ρύποι που φτάνουν στο σώμα δεν θα φιλτράρονται σωστά. Μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά, αναπνευστικά και πεπτικά προβλήματα.

Συνοψίζοντας:
Εάν δεν ασκείται ο άνθρωπος τακτικά, οι ίνες που συνθέτουν την περιτονία μπορούν να καταπονηθούν και να προκαλέσουν εμπόδια στην ομαλή λειτουργία των εσωτερικών οργάνων, διάφορους τύπους πόνου, έλλειψη ευελιξίας έως και σωματική και κατά συνέπεια ψυχική δυσμορφία.

από την Maria Santos
Facilitator Neurodanza
www.neurodanza.com