«Όσο περισσότερες πέτρες υπάρχουν στο ποτάμι, τόσο μπορεί κανείς να το διασχίζει από όπου καλύτερα τον ευνοεί».
Η ενεργοποίηση όσο των δυνατών περισσότερων συναπτικών διακλαδικών συνδέσεων στον εγκέφαλο διασφαλίζει την εύρεση λύσεων σε προβλήματα που απασχολούν τον νου, άρα και το νευρικό μας σύστημα. Όσο ο άνθρωπος μεγαλώνει η παράλληλη και συνδυαστική επεξεργασία πληροφοριών γίνεται όλο και πιο σημαντική, μέχρι και κρίσιμη, για να συνεχίζουν οι εγκεφαλικές λειτουργίες να υφίστανται.
Οι νευρικές διακλαδώσεις και οι ενεργές συνάψεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων είναι όπως οι πέτρες σε ένα ποτάμι. Είναι σημεία στα οποία πατάει ο άνθρωπος για να μπορέσει να περάσει. Όσο περισσότερες πέτρες υπάρχουν, άρα περισσότερες πιθανές διαδρομές διάσχισης, τόσο περισσότερες επιλογές για να διασχίσουμε το «ποτάμι της ζωής» με διαφορετικούς τρόπους και χρόνους. Ανάλογα λοιπόν, τα εγκεφαλικά κύτταρα που δεν διακλαδώνονται με άλλα και οι ανενεργές συναπτικές συνδέσεις, εφόσον δεν δημιουργούνται νέες, απενεργοποιούνται όσο δεν χρησιμοποιούνται. Φυσικό ακόλουθο που υποκύπτει του νόμου της οικονομίας. Όταν η καθημερινή ζωή μας, ο τρόπος που σκεφτόμαστε και το πώς αισθανόμαστε επαναλαμβάνεται με το ίδιο modus operandi το μονοπάτι είναι ένας μοναχικός μονόδρομος, ανεξέλεγκτο στο χρόνο και στις δυνάμεις που ενεργούν γύρο και πάνω του.
Η φυσική περιέργεια του νου να μάθει ή οποιαδήποτε προσωπική ανάγκη που οδηγεί στην έρευνα δίνει νέα δεδομένα που με την κατανόηση, συναίσθηση και την επανάληψη πυροδοτούν νέες εγκεφαλικές συνάψεις, ανοίγουν νέες διαδρομές, άρα νέες πιθανότητες.
Όπως δείχνουν νευροεπιστημονικές μελέτες είναι σημαντικό, παράλληλα με τη δημιουργία νέων, να διατηρούμε όσο το δυνατόν περισσότερα νευρικά μονοπάτια που μας εξυπηρετούν ευνοϊκά ώστε να διασφαλίζουμε την λειτουργία και την πολυπλοκότητα των νευρικών δικτύων μας.
Με άλλα λόγια: Νοημοσύνη – χρησιμοποιήστε την ή χάστε την!
Πολλαπλές έρευνες Νευροεπιστήμης σημειώνουν ότι η κινητικότητα είναι αναμφισβήτητος μηχανισμός επιβίωσης σε ό,τι εκφράζει νόηση. Όσο το περιβάλλον είναι μεταβαλλόμενο η ιδιότητα της κίνησης εξυπηρετεί την μορφή νοημοσύνης, άρα τον άνθρωπο, στο να κάνει τις πιο έξυπνες και κατάλληλες επιλογές που θα του διασφαλίσουν την επιβίωσή του. Η ευφυΐα περιγράφεται ως το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας του εγκεφάλου που συνδυάζει παλιά και νέα δεδομένα, αξιολογεί βιώσιμες λύσεις και επιλέγει την πιο κατάλληλη προς το ζητούμενο αποτέλεσμα.
Με βάση αυτή την προσέγγιση εάν, αντίθετα, μία σχέση ερεθίσματος-αντίδρασης είναι εγκαθιδρυμένη και αυτοματοποιημένη στο εγκεφαλικό μας κύκλωμα, χωρίς νέα δεδομένα, άρα κινητικότητα, ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει το ζητούμενο εφόδιο πυροδότησης που θα ωφελήσει στη νοημοσύνη μας.
Για να βελτιώσουμε την διανοητική μας οξύτητα η σωστή προσέγγιση για τον εγκέφαλο είναι να εμπλακούμε σε δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει νους και σώμα με όσο το δυνατόν περισσότερες αισθήσεις που απαιτούν λήψη γρήγορων, νέων αποφάσεων σε ελάχιστο χρόνο. Δραστηριότητες που ενεργοποιούν και κάνουν χρήση της διανοητικής/κριτικής μνήμης ή «μνήμη του Παρατηρητή», σε αντίθεση με την επαναλαμβανόμενη σκέψη βάσει των ήδη γνωστών, μνημονευμένων δεδομένων – «μνήμη αποστήθισης».
Η ελεύθερη κίνηση και ο χορός ενεργοποιούν ταυτόχρονα πολλές εγκεφαλικές λειτουργίες όπως την κιναισθητική, τη μνήμη, την ψυχοκινητική και δρουν ευεργετικά λόγω του συντονισμού του ακουστικού-κινησιολογικού και του περιφερειακού νευρικού συστήματος. Είτε λέγεται χορός είτε ελεύθερη κίνηση ο άνθρωπος επωφελείται πάντα, ακόμα περισσότερο όταν δεν ακολουθεί προκαθορισμένα μοτίβα κίνησης ή χορού.
Η προληπτική οικοδόμηση του γνωστικού μας αποθεματικού είναι ζωτικής σημασίας. Για να διασχίζουμε το ποτάμι, όσες περισσότερες οι πιθανές διαδρομές διάβασης, τόσο το καλύτερο. Περισσότερες και σταθερότερες επιλογές πατημάτων στο διάβα μας είναι αναπόσπαστο μέρος της υγείας μας, της νοητικής και ψυχικής μας εξέλιξης.
Πηγές:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4706972/
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnins.2018.00052/full
https://neuro.hms.harvard.edu/harvard-mahoney-neuroscience-institute/brain-newsletter/and-brain/dancing-and-brain
https://www.usd416.org/vimages/shared/vnews/stories/59cd43ec08645/The%20Importance%20of%20Movement%20in%20Learning.pdf
https://socialdance.stanford.edu/syllabi/smarter.htm